In een gemoedelijk Brabants dorpje zorgen Emmy Stark en Koos van Bout al vijftien jaar met bevlogenheid voor acht bewoners met een verstandelijke beperking. “Het is een gemêleerde groep. Zo is de jongste bewoner 21 en de oudste is net 77 geworden, ” vertelt Emmy. Na lang wikken en wegen heeft het stel de knoop doorgehakt. Met 64 jaar vinden zij het tijd om het stokje van Thomashuis Andel over te dragen. Koos: “Als wij tien jaar jonger waren, dan tekenden wij zo weer bij. Maar ondernemen is ook weten wanneer het tijd is om te stoppen.”
Continuïteit, daar hebben bewoners baat bij
Koos en Emmy zijn in 2005 allebei betrokken bij een gezinshuis voor verstandelijk beperkten als zij voor het eerst horen over de Thomashuizen. Emmy is pedagoog en werkzaam als ambulant begeleider, Koos werkt als activiteitenbegeleider en doet met een groepje cliënten het tuinonderhoud. Het stel speelt met het idee om zelf een gezinshuis te gaan runnen, maar heeft ook twijfels. Koos legt uit: “Wij voorzagen ook een hoop gedoe. Zelfs als je bijvoorbeeld een nieuwe wasmachine nodig had, moest je dit via de instelling aanvragen.” Als zij in de Volkskrant een artikel lezen over de franchiseformule Thomashuis, zijn ze meteen verkocht. Dit is de vrijheid die ze zoeken. “Als zorgondernemer kun je je eigen beleid bepalen”, aldus Emmy. Ook Koos ziet veel voordelen: “Als zorgondernemer woon je bij het Thomashuis. Je bent daardoor werkelijk in staat continuïteit bieden, beter dan in grote zorginstellingen. Mensen met een verstandelijke handicap hebben hier zonder meer baat bij.”
Tegen een stootje kunnen
In 2008 was het eindelijk zover: de deuren van de leefgemeenschap gaan open. “Door de buurt werden wij destijds hartelijk ontvangen, echt betrokken”, blikt Emmy terug. Bij de open dag kregen ze zelfs kippen cadeau van de buurt. “Wij wisten helemaal niets van kippen. Toen we ze loslieten, vlogen er ook meteen een paar weg. Nog jarenlang liepen de kippen daarna om de kerk”, vertelt Koos lachend. Na vijftien jaar is het contact met de buurt nog steeds goed en dat vinden ze zeker belangrijk.
De twee ondernemers hebben Thomashuis Andel vanaf de grond opgebouwd. De beginjaren als ondernemer vonden zij pittig. “Het was flink zoeken om balans te houden tussen privé en werk”, vertelt Emmy eerlijk. De zorgondernemers wonen in een appartement boven de bewoners. “Wij moesten leren loslaten. Het werk houdt nooit op, dus je moet jezelf dwingen om afstand te nemen.”
Gaandeweg leerden de twee wat goed zorgondernemerschap inhoudt. Je moet van veel markten thuis zijn én tegen een stootje kunnen, aldus Emmy. “Goed communiceren is je sterkste wapen. Dat zet je in binnen de bewonersgroep, maar ook in je gesprekken met ouders en medewerkers.” Koos: “Je moet plezier hebben met de bewoners, bereid zijn onderdeel te worden van hun wondere wereld, ook al begrijp je die niet altijd.”
De zorgondernemers bewaken hun agenda inmiddels een stuk strenger dan in het begin; twee á drie dagen per week houden ze vrij. Sowieso maken ze iedere maandag tijd vrij, want dan komen hun kleinkinderen van drie en en bijna zes logeren. De meisjes komen tijdens de logeerpartijtjes regelmatig ook over de vloer in het Thomashuis. Koos: “Onze oudste bewoner vindt het fantastisch om met onze kleindochters te spelen. En zelf hebben ze veel plezier als ze komen.”
Buitenleven
Het pand is een voormalige boerderij met een prachtig rieten dak (enkele jaren geleden vernieuwd), ongeveer 1200 m2 grond en vlak bij de Afgedamde Maas. Kortom, echt een huis voor mensen die van het buitenleven houden, met mogelijkheden om dieren te verzorgen, in de tuin te werken en aan en op het water te recreëren. Emmy en Koos hebben altijd genoten van het leven buiten en zijn echte dierenliefhebbers. Momenteel wonen er drie honden, twee katten, wat kippen en twee eenden. “De bewoners worden gelukkig van de huisdieren”, zegt Emmy. In het dorp Andel zijn de nodige voorzieningen, vrijwel allemaal op loopafstand. Er is een wekelijkse soos op woensdagavond, een muziekband voor mensen met een beperking en een G-team bij de plaatselijke voetbalclub. Koos en Emmy hebben een afspraak met de Spar: “De bewoners kunnen er boodschappen doen – voor de zekerheid vaak voorzien van een briefje. De medewerkers van de Spar helpen ze de spullen te verzamelen en de supermarkt stuurt vervolgens een rekening. Bewoners hoeven dus niet met geld op pad.”
Bewoners hebben iets aan elkaar
Na vijftien jaar zijn er nog steeds een aantal bewoners van het eerste uur in Thomashuis Andel. Emmy: “Het is een gemêleerde groep van acht bewoners en dat maakt het werk leuk en afwisselend. De zorgvraag is heel verschillend. Zo zijn er vier bewoners met autisme en een aantal heeft een meervoudige beperking. “Wij hechten waarde aan een gevarieerde groep, zodat ze iets voor elkaar kunnen betekenen. Dat kan zo simpel zijn als een boodschap halen voor een andere bewoner, of iemand een verhaaltje voorlezen. Op deze manier wordt de eigenwaarde van de bewoner versterkt; dat vinden wij erg belangrijk.”
Koos: “De groep en het team zijn goed op elkaar ingespeeld. Wij hebben veel plezier met elkaar.” Het Thomashuis hanteert een duidelijke dagstructuur. De zorgondernemers hechten naast gezelligheid ook waarde aan rust en regelmaat. “De juiste hoeveelheid prikkels is belangrijk voor de bewoners met autisme. Daarnaast bieden wij veel activiteiten op maat aan. Ook omdat niet alle bewoners vijf dagen in de week naar een dagbesteding gaan.” Kortom, de opvolgers van Emmy en Koos stappen op een soepel rijdende trein. Jaarlijks hoogtepunt zijn de vakanties met alle bewoners in hun eigen vakantiehuis in Duitsland. Het huis is helemaal aangepast aan de behoeftes van de groep. “Die vakanties zijn bijzonder; wij hebben er met z´n allen mooie herinneringen aan. Het programma is altijd grotendeels hetzelfde, wat vooral de bewoners met autisme erg fijn vinden. “Een van hen zegt bij het jaarlijkse etentje bij de Italiaan steevast: ‘Ik neem pizza 138, die had ik vorig jaar ook´.” Bij het vakantiehuis wonen ook vijf ezels waarmee gewandeld en geknuffeld kan worden en er staat ook altijd een boottochtje op het programma.
Het stel kijkt met tevredenheid terug op ruim vijftien jaar zorgondernemerschap. “We hebben bewoners zien opbloeien en met sommigen zijn we verder gekomen dan wij ooit hadden durven dromen.” De bewoners voelen zich thuis en gewaardeerd. ” Je biedt mogelijkheden waar het kan en je begrenst ook waar het moet. Dat is belangrijk; juist daardoor kan iemand zich veilig ontwikkelen”, vertelt Emmy. Niet alleen de bewoners hebben zich kunnen ontwikkelen. Koos: “Wij waren achter in de veertig toen we begonnen. Dan denk je dat je al wat levenservaring hebt, maar je leert bizar veel, niet alleen in professioneel opzicht, maar ook als mens. Je wordt sterker.”
Zoektocht gestart naar opvolgers
Het afscheid nemen van hun Thomashuis vindt het stel dubbel. Maar ze willen er op tijd mee stoppen. “De bewoners verdienen een hoge kwaliteit aan zorg en dat kunnen wij op een gegeven moment niet meer garanderen”, vindt Emmy. Ook werkzaam in de gehandicaptenzorg en wil jij net als Emmy en Koos het verschil maken voor de bewoners? Meld je dan aan voor volgende de online informatiebijeenkomst: www.thomashuis.nl/informatiemiddag